La Voz de Galicia – 29 de octubre, 2021 →
Hoxe pasou a charanga pola rúa Once. Saquei a cabeza pola ventá para ver se os vía tocar e, enfocando cara o chan desde o quinto piso do meu vello edificio, imaxinei os músicos camiñando pola beirarrúa. E sorrín, e coido que tamén cantei. E cando me metín para dentro, medio mareada por mirar tan intensamente para abaixo, de súpeto apareceu o meu pai. «Haberá que botar un fogo», dixo el con ese sorriso que iluminaba as nosas vidas. Pero cando lle fun responder, xa desaparecera do meu salón.
É curioso cales son as cousas que nos levan a lembrar os nosos mortos. Desde que morreu o Dositeo, hai hoxe dezaoito anos, cada vez que escoito unha charanga aparece el na miña memoria. Ás veces tocando o seu acordeón, outras veces sentado no sofá da casa familiar, e moitas veces botando foguetes no medio de Armariz. Pero nunca o imaxinara botando un fogo no medio de Manhattan. Quizais en soños, pero non esperta. E a simple idea de facelo foi calando en min: o Dositeo, despois do xantar, cun cigarro na man acendendo unha bomba desde a rúa Once. O Dositeo co pano de catro nós que usaba para protexer a súa calva do sol, camiñando ao solpor polo río Hudson. O Dositeo co seu impoluto traxe acompañándome ao Museo Metropolitano…
Para min hai algo máxico no son das charangas. Estea en Galicia ou Nova York, eses pequenos grupos teñen a capacidade de resucitar a memoria do meu pai. E agora semella que tamén resucitan en min memorias que non existiron, memorias que o fan formar parte destoutra vida que non chegou a coñecer. Memorias que no futuro confundirei como reais, porque xa son un anaco da miña historia.
Por tódolos mortos queridos, e aínda vivos na nosa memoria.
