La Voz de Galicia – 22 de marzo, 2019 →
Cando á tardiña, á volta do conservatorio, tiña que afastar aos drogadictos do portal da casa de meus pais, non entendía por que a Ramona seguía a tirarlles bocadillos polo balcón da súa casa. A rúa San Miguel de Ourense era unha desas rúas estreitas e escuras do casco vello, desas que nos anos oitenta servían de agocho perfecto para un dos capítulos máis tristes da nosa historia, a xeración perdida. A nosa anciá veciña, a Ramona, cada vez que lle tocaban na porta para pedir cartos «para un bocadillo», saía pola fiestra e lanzaba o bocadillo envolto nunha bolsa. E eu, de cativa, contemplaba esa rutina dende a miña ventá, e escoitaba as súas conversas, a gritos eles, e ela con voz amable: «Cartos non teño, pero aquí tes o bocadillo».
A Ramona non era a única, no barrio había de todo, pero os actos de xenerosidade eran algo cotián. Hoxe, marabillada, lembro como entre tódolos veciños foron capaces de crear un lugar seguro, de xeito silencioso e sen espaventos. A realidade era a que era, pero eu crecín nun barrio no que sabía perfectamente que, se algo pasaba, alguén sairía a axudar. No que os veciños compartían a comida entre as xanelas, no que che fiaban nas tendas. Crecín marabillada pola condición humana, aínda que ás veces esa condición tamén me espantaba.
Ás veces, cando perdo a esperanza na nosa sociedade, tento atopar xeitos de marabillarme de novo. Non sei se esa capacidade se estragará cos anos ou coa falta de uso, pero nestes primeiros compases da primavera, en que a natureza nos mostrará de novo a súa capacidade de reinvención, lembro aquela canción de Mercedes Peón: «Marabíllome dos vellos. Sabedoría a raudales», e con ela, á Ramona.
