La Voz de Galicia – 2 de agosto, 2024 →
Comentáballe á miña nai que agora na súa aldea xa non hai misa todos os domingos. Que non hai curas para tantas parroquias, e que teñen que repartirse. E ela non dixo nada, simplemente preguntou que cando iamos para alí, e eu respondín que nestes días, e a cousa quedou así. Logo, á noitiña, horas despois desa conversa, nun deses xogos da memoria da miña nai (que só Deus sabe como funciona), a Maruxa preguntou: «E, se non hai misa todos os domingos, onde se reúne a xente?», e a verdade é que non fun quen de darlle unha resposta. A Maruxa referíase á súa xente, os maiores de oitenta anos que viven na aldea; e eu pensei en responderlle que os que alí quedan da súa quinta xa non son tantos coma eran, e, aínda que houbese misa, quizais non poderían ir. Pero non o fixen, supoño que por medo a que se entristecese lembrando os últimos que marcharon, e entrásemos nun deses bucles infinitos da memoria dos que non sempre damos saído.
Outro día, nun dos nosos paseos na miña outra aldea, a Maruxa e mais eu cruzámonos co señor Juan, e puxémonos a falar: que que calor, que que fas con este tempo que non se pode saír da casa, e entón Juan, o nonaxenario, dixo: «A soidade é o peor». E quedei pensando no feito de que os bares e as igrexas eran lugares onde se estaba en comunidade, e que, agora que nas aldeas pequenas as igrexas están baleiras e os bares xa non existen, a soidade zumega de todas as pedras das casas abandonadas.
A miña nai é feliz na cidade, creo. Alí non está tan soa, creo. E, se houbese algún servizo básico nesoutra vida imaxinada, sería feliz na aldea? A verdade é que non o sei, ao fin e ao cabo ela foi a que, coma tantas, marchou dela en canto puido.
