La Voz de Galicia – 16 de junio, 2023 →
A verdade é que cando lin Deixádenos remar, da escritora e xornalista Ana Cabaleiro, lembrei aquela pintada que había na estrada de camiño á aldea do meu pai. No seu momento anotei a idea de relacionar a pintada co espazo do mesmo xeito que ela fixo na súa novela, na que entre as múltiples voces e historias, aparecía de cando en vez un muro ou unha parede «analizando» as frases coas que os humanos ían expresándose nelas. Nun momento da novela hai un muro que di: «Ser parede que escoita, que conserva o poder secular de oír» e logo prosegue con «ser unha das poucas paredes que ostentan unha única pintada».
O caso é que durante anos, no medio da rotonda que nos leva camiño á aldea, houbo unha pintada que dicía «INDEPENCIA», así, en maiúsculas, e así sen a sílaba «den» que completaría a palabra. Cada vez que subiamos ou baixabamos de Ourense a Armariz, vía a palabra e pensaba na historia que habería detrás… Preguntábame en que momento decide alguén facer unha pintada, e en cal sería o detonante da présa que levou á persoa que a pintou a comerse unha sílaba do medio da palabra.
Esta semana, despois de moito tempo, pasamos por alí outra vez, e sorprendinme ao ver a evolución da rotonda. Agora ten un céspede artificial, e unhas letras maiúsculas grandes, xigantes, de cor branca; desas letras, tipo escultura, que se ven agora en todas partes co nome da comarca ou cidade. E de súpeto botei en falta a outra rotonda, non pola palabra en si, nin pola calidade daquela pintada, senón pola sensación de que hoxe, como por ese camiño xa non só pasamos nós, ese céspede e esas palabras significan, dalgún xeito, a xentrificación da rotonda do camiño á Ribeira Sacra.